Co to jest lateks?

Lateks jest produktem otrzymywanym z soku drzewa kauczukowego po przejściu różnych procesów przemysłowych. Obecnie jest on szeroko stosowany w wielu produktach, które są używane na co dzień. Lateksu nie należy mylić z tworzywem sztucznym. Plastik jest pozyskiwany z ropy naftowej i nie ma nic wspólnego z lateksem.

W jakich przedmiotach można go znaleźć?

Szacuje się, że istnieje ponad 40 000 różnych przedmiotów zawierających lateks. Najbardziej znane i najbardziej problematyczne są rękawice (medyczne, domowe) i balony. Występuje również w zabawkach, piłkach, smoczkach do butelek, niektórych nakrętkach i korkach do butelek, gumkach do włosów, gumkach do ścierania, gumkach do pieluch i ubrań, podeszwach butów, kołach wszelkiego rodzaju pojazdów, klejach i spoiwach, podkładkach pod myszy komputerowe, myszki i klawiatury, sprzęcie sportowym, matach kąpielowych, matach amortyzujących używanych na placach zabaw, materacach i poduszkach oraz wężach. Zdecydowana większość prezerwatyw jest również wykonana z lateksu.

Na czym polega alergia na lateks?

O alergii na lateks mówi się, gdy u danej osoby pojawiają się objawy w wyniku powtarzającego się kontaktu z lateksem. Kontakt może być bezpośredni, tj. dotykanie lub bycie dotykanym przez przedmioty z lateksu lub wdychanie (wdychanie) cząsteczek unoszących się z przedmiotów z lateksu (np. dmuchanie lateksowych balonów lub badanie przez lekarza w lateksowych rękawiczkach). Kontakt może być również pośredni, np. spożywanie pokarmu, którym zajmował się pracownik noszący rękawice lateksowe lub kontakt z osobą, która nadmuchiwała lateksowe balony.

Jakie są objawy?

Alergia na lateks daje takie same objawy jak inne alergie. Mogą to być objawy skórne, takie jak pokrzywka, zapalenie powiek lub jamy ustnej, objawy ze strony układu oddechowego, takie jak astma, nieżyt nosa lub zapalenie spojówek, lub objawy uogólnione, takie jak anafilaksja (która może być bardzo poważna). Ponadto przedmioty z lateksu mogą powodować kontaktowe zapalenie skóry lub egzemę, które są rodzajem reakcji alergicznej różniącej się od typowej alergii i zazwyczaj nie są spowodowane samym lateksem, ale produktami dodawanymi do niego w procesie obróbki przemysłowej.

Po jakim czasie zauważalne są objawy alergii?

Można wyróżnić dwa rodzaje reakcji alergicznych: o natychmiastowym początku i o opóźnionym początku. Reakcje o natychmiastowym początku (wystarczy bardzo krótki kontakt z lateksem) pojawiają się zwykle szybko, zwykle w ciągu 30-60 minut od kontaktu z lateksem. Reakcje o późnym początku pojawiają się zwykle po ponad dwóch godzinach, czasem nawet po 48-72 godzinach, i wymagają stałego i długotrwałego kontaktu.

Czy wszystkie przedmioty zawierające lateks mogą powodować alergię?

Teoretycznie wszystkie przedmioty zawierające lateks mogą powodować objawy alergii. Najbardziej problematyczne są nowe obiekty. Przedmioty z bardziej “zużytym” lateksem, takie jak stare, używane i umyte, wydzielają mniej cząsteczek lateksu i rzadko wywołują objawy.

U kogo może wystąpić alergia na lateks?

Każdy, kto ma kontakt z lateksem, może nabawić się alergii. Jednak, jak w przypadku wszystkich alergii, zależy to od predyspozycji genetycznych do jej rozwoju, a ponadto od częstotliwości, czasu trwania i intensywności kontaktu z lateksem.

Jak się rozwija ta alergia?

Alergia na lateks nie występuje od urodzenia, ale rozwija się z czasem. Proces ten może trwać miesiące lub lata. Kontakt z niewielką ilością lateksu nie stanowi problemu, ale powtarzający się kontakt z lateksem może prowadzić do wytworzenia się przeciwciał przeciwko lateksowi. Na początku może się zdarzyć, że pomimo obecności tych przeciwciał lateks jest tolerowany i nie występują żadne objawy. W takim przypadku mówi się, że dana osoba jest uwrażliwiona. Kiedy zaczynają pojawiać się objawy, mówi się, że dana osoba jest uczulona na lateks.

W jakich innych sytuacjach podejrzewa się alergię na lateks?

Łatwo ją podejrzewać, gdy objawy pojawiają się gwałtownie, wkrótce po oczywistym kontakcie z lateksem. Należy ją jednak rozważyć również u osób, u których wystąpiły podejrzane objawy alergiczne podczas zabiegu chirurgicznego lub u dentysty. Ponadto należy wykluczyć go u osób uczulonych na niektóre pokarmy, ponieważ mogą one wchodzić w reakcje krzyżowe z lateksem (zwłaszcza u dorosłych).

Jakie produkty spożywcze mogą wchodzić w reakcje krzyżowe z lateksem?

Niektóre produkty spożywcze zawierają składniki podobne do lateksu i możliwa jest reaktywność krzyżowa. Jest to tzw. zespół lateksowo-owocowy. Wśród najczęściej występujących produktów żywnościowych, które wchodzą w alergię krzyżową z lateksem, wymienia się banany, kasztany, kiwi i awokado. Rzadziej: morele, mango, brzoskwinie, melony, papaja, ziemniaki, ananasy, pomidory, orzeszki ziemne i figi. Nie wszyscy pacjenci wykazują reaktywność krzyżową, dlatego wielu z nich może spożywać wszystkie rodzaje pokarmów.

Jak bada się alergię na lateks?

Tak jak w przypadku wszystkich innych alergii, podejrzenie choroby jest stawiane na podstawie odpowiedniego wywiadu klinicznego, w którym stwierdza się związek między objawami alergii a wcześniejszym kontaktem z lateksem. Aby to potwierdzić, specjalista zajmujący się alergią przeprowadzi różne testy.

Jak leczy się alergię na lateks?

Podobnie jak w przypadku innych alergii, należy rozważyć trzy rodzaje leczenia: leczenie ratunkowe w przypadku ostrych objawów, leczenie zapobiegawcze i leczenie etiologiczne lub leczenie przyczyny, które oceni alergolog.

Jak wygląda leczenie profilaktyczne alergii na lateks?

Są pewne osoby, które powinny to robić: osoby uczulone lub wrażliwe na lateks oraz osoby należące do grupy wysokiego ryzyka wystąpienia alergii na lateks. Profilaktyka polega na unikaniu bezpośredniego i pośredniego kontaktu z lateksem. Im cięższa alergia, tym więcej środków ostrożności należy przedsięwziąć. Należy nauczyć się rozpoznawać obiekty lateksowe, aby móc ich unikać i korzystać z materiałów alternatywnych np. wykonanych z silikonu.