Na czym polega alergia na leki u dziecka?

W dzieciństwie alergie na leki występują rzadko. Wiele zmian skórnych pojawiających się na skórze dziecka przyjmującego leki nie jest wynikiem alergii.

Co to jest niepożądane działanie leku?

Niepożądane reakcje na leki (ADR) to wszystkie szkodliwe lub niepożądane działania spowodowane przyjmowaniem leku i związane z jego stosowaniem. Istnieją dwa rodzaje.

1. Reakcje typu A, najczęstsze, które nie są spowodowane mechanizmami immunologicznymi i są na ogół zależne od dawki. Jest to większość działań niepożądanych leków (np. biegunka wywołana przez antybiotyki).
2. Reakcje typu B, które są znacznie rzadsze, występują u niewielu osób i nie zależą od podanej dawki. Jeśli są one wywołane przez mechanizmy immunologiczne, nazywamy je nadwrażliwością immunologiczną lub reakcjami alergicznymi, ale istnieją też inne rodzaje reakcji nieimmunologicznych, nazywane reakcjami nietolerancji, których objawy są niemal identyczne z objawami prawdziwej alergii.

Czy alergia na leki jest dziedziczna?

Nie, ale można odziedziczyć pewną predyspozycję do alergii, nie tylko na leki, ale ogólnie na każdy alergen, zwłaszcza na substancje środowiskowe, które są wdychane.

Czy reakcja może wystąpić już po pierwszym zażyciu leku?

Przy pierwszym zażyciu leku nie można rozwinąć alergii; po kolejnych ekspozycjach może wystąpić reakcja alergiczna. Należy jednak pamiętać, że pacjent mógł zażyć lek nie będąc tego świadomym. Na przykład przez żywność, ponieważ niektóre leki są podawane zwierzętom gospodarskim, a po zjedzeniu ich mięsa śladowe ilości leku mogą do nas dotrzeć. Warto mieć świadomość, że każdej rodzinie leków znajduje się zazwyczaj kilka leków o pewnym stopniu podobieństwa i możliwe jest wystąpienie reakcji na lek z danej rodziny przy pierwszym zażyciu, jeśli wcześniej miało się kontakt z podobnym lekiem. Reakcje nieimmunologiczne (nietolerancje i inne) mogą wystąpić po raz pierwszy po przyjęciu leku.

Jakie objawy wywołuje alergia na leki?

Objawy są takie same jak w przypadku innych alergii. Choroba może dotyczyć różnych narządów i układów organizmu.

1. Skóra. Pojawienie się pokrzywki lub innych rodzajów wysypki. Czasami towarzyszy temu obrzęk lub opuchlizna ust, innych części twarzy lub reszty ciała.
2. Układ oddechowy. Trudności w oddychaniu (świszczący oddech) lub zapalenie krtani (ochrypły głos, szczekający kaszel). Mogą wystąpić objawy nieżytu nosa (kichanie, śluz) i zapalenia spojówek (swędzenie oczu, łzawienie).
3. Problemu przewodu pokarmowego: wymioty, biegunka, bóle brzucha. Gdy objawy co najmniej dwóch z tych narządów występują łącznie, mówimy o reakcji anafilaktycznej. Jeśli towarzyszy temu spadek ciśnienia krwi, mamy do czynienia ze wstrząsem anafilaktycznym.

Kiedy pojawiają się objawy alergii na leki?

Mogą to być reakcje natychmiastowe: pojawiają się niemal natychmiast po otrzymaniu leku, w ciągu kilku minut lub w ciągu godziny od przyjęcia leku. Zwykle występują one na skórze w postaci pokrzywki. Rzadko mogą one również dotyczyć kilku narządów jednocześnie, powodując reakcje anafilaktyczne, które u dzieci są rzadkie. Czasami ich pojawienie się trwa kilka godzin lub dni (reakcje opóźnione), a w niektórych przypadkach mogą się one pojawić nawet kilka dni po zakończeniu leczenia. Zazwyczaj mają one łagodniejszy przebieg i objawiają się wysypką na skórze, ale niektóre rzadkie typy mogą być poważne i dotyczyć dużych obszarów skóry i narządów wewnętrznych.

Które leki są najczęściej uczulające?

W dziecięcej grupie wiekowej antybiotyki (amoksycylina, penicylina, kwas klawulanowy) oraz leki stosowane w leczeniu gorączki, bólu i stanów zapalnych, takie jak ibuprofen, metamizol i paracetamol. Często podejrzewane są również leki znieczulające, zarówno ogólne, jak i miejscowe. W takich przypadkach należy zawsze zbadać, czy reakcja jest spowodowana lateksem zawartym w rękawiczkach używanych przez lekarzy i dentystów. Kontrasty radiologiczne również mogą wywoływać reakcje, ale rzadko są to prawdziwe reakcje alergiczne.

Czy ibuprofen może powodować alergie?

Ibuprofen, podobnie jak aspiryna, należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, powszechnie znanych jako leki z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne). Leki te są szeroko stosowane w populacji pediatrycznej ze względu na ich właściwości przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Leki z grupy NLPZ mogą powodować prawdziwą alergię (mechanizm immunologiczny), ale najczęstsze reakcje występują w mechanizmie nieimmunologicznym, związanym z metabolizmem leków. Reakcja ta jest określana mianem nietolerancji, choć popularnie nazywa się ją alergią. Reakcje te występują znacznie częściej u dorosłych niż u dzieci.

Czy dzieci chore na astmę mogą przyjmować leki z grupy NLPZ?

Zazwyczaj jest to możliwe. W ulotkach dołączonych do opakowań tych leków znajduje się ostrzeżenie, aby ich nie stosować lub zachować ostrożność, ale zdecydowana większość dzieci z astmą toleruje NLPZ. Jeśli dziecko przyjmowało ibuprofen bez problemów i nie doświadczyło żadnych dolegliwości, może nadal go przyjmować. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem specjalistą. Pediatra-alergolog udzieli ustnych i pisemnych informacji o lekach, których należy unikać, oraz o opcjach, które można zastosować, w tym o preparatach i dawkach.

Kategoria: leczenie, zdrowie